Een citaat (p. 26):
“De democratische rechtsstaat moet mijns inziens een groot en gastvrij huis zijn, met vele kamers, waarin waarlijke pluriformiteit geboden wordt, en waar ook ruimte gelaten wordt aan diegenen met andere idealen van meer collectivistische en traditie-gebonden aard, opdat zij zich daarin ook goed thuis kunnen voelen. … Het is niet vreemd dat minderheden zich uit een mogelijk vijandige omgeving terugtrekken, om in hun scholen samen te schuilen.”
Vermeulen geeft wel een waarschuwend aandachtspunt aan deze minderheden:
“… die ruimte mag niet zover gaan dat de ‘minderheden binnen deze minderheden’ in de kjnel komen. uiteraard zullen personen die een minderheid of zelfs een eenling binnen de minderheidsgroep zijn daaruit kunnen stappen, maar het is de vraag of dat altijd … mogelijk is, met name wanneer het minderjarigen betreft.”
Met andere woorden: het opvoeden en onderwijzen volgens de beginselen van onze gemeenschap moet mogelijk blijven, terwijl op ons wel de verantwoordelijkheid blijft rusten om oog te hebben voor eenlingen in die gemeenschap.
De brochure geeft ook een gedegen analyse van de burgerschapsopdracht en de regels en discussie daarover. Hij komt met name naar aanleiding van de afkalving van de democratische rechtsstaat in Europa, en invloeden vanuit Rusland en Azië, tot de voorzichtige conclusie dat het goed is dat scholen verplicht onderwijs geven over de democratische rechtsstaat (zie ook dit interview). Wel blijft Vermeulen nadrukkelijk betogen dat die rechtsstaat wel een bepaalde ondersteunende cultuur nodig heeft, maar géén ideologische moraal voorschrijft.
Ook het burgerschapsonderwijs op VGS-scholen past in deze benadering. De staat heeft niet de opdracht om ideologische waarden (via het onderwijs) te verplichten aan de burgers en de opvoeding. Wel kan (en moet) de overheid bevorderen dat algemene waarden zoals verantwoordelijkheidsbesef, trouw en naastenliefde een belangrijke plek krijgen, samen met maatschappelijke vrijheid en gelijke menselijke waardigheid. En daarvoor, zo is de overtuiging op VGS-scholen, biedt het christelijk geloof vanuit de Bijbel het beste fundament.
Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met de VBSO.