Eén gezamenlijke code voor PO en VO
De code is bedoeld voor bestuurders en toezichthouders in het primair én voortgezet onderwijs. Het is voor het eerst dat er een gezamenlijke governancecode geldt voor zowel PO als VO. De code beschrijft wat goed bestuur en goed toezicht betekent en biedt een normatief kader waarin gedeelde waarden en principes centraal staan.
Van vier naar vijf principes
Een belangrijke verandering is de herziening van de principes die het fundament vormen van de code. De nieuwe code bevat de vijf principes, samengevat in vijf woorden:
- Verantwoordelijkheid
- Verbinding
- Lerend vermogen
- Integriteit
- Openheid
Het overkoepelende principe ‘Verantwoordelijkheid’ benadrukt de gezamenlijke opdracht van bestuur en toezicht om bij te dragen aan goed onderwijs. Deze verantwoordelijkheid strekt zich volgens de nieuwe code uit tot onderwijskwaliteit, samenwerking in de regio en de wijze waarop met publieke middelen wordt omgegaan.
Van uitwerkingen naar normen
De nieuwe code werkt de principes uit in zogeheten normen. Deze vervangen de eerdere ‘uitwerkingen’ en zijn concreter geformuleerd. De normen beschrijven het gedrag en de afwegingen die horen bij goed bestuur en toezicht. Besturen krijgen ruimte om deze zelf in te vullen, maar worden geacht hierover actief verantwoording af te leggen.
Sommige normen hebben de status van lidmaatschapsvoorwaarde gekregen. Voor leden van de PO-Raad en VO-raad betekent dit dat het naleven van deze normen verplicht is. Nieuwe voorwaarden zijn onder meer:
- Deelname aan bestuurlijke accreditatie.
- Verplichte verantwoording over samenwerking in de regio.
- Jaarlijkse bespreking van nevenfuncties en belangenverstrengeling.
- Een verbod op zakelijke transacties tussen onderwijsorganisaties en bedrijven waarin bestuurders of toezichthouders belangen hebben.
Wat betekent dit voor schoolbesturen?
De nieuwe code goed bestuur gaat in per 25 juni 2025. In de periode die daarop volgt is het aan schoolbesturen om de nieuwe code goed bestuur tot zich te nemen en daarop te reflecteren. Veel vertrouwde uitgangspunten blijven weliswaar gelden, maar worden explicieter benoemd of steviger verankerd. Dit kan voor zowel bestuur als toezicht aanleiding zijn om bestaande werkwijze te evalueren of te herijken.
De VGS ziet in de nieuwe code goed bestuur voldoende ruimte om op basis van de eigen identiteit invulling te geven aan de genoemde principes en normen. Evenals de vorige codes het gekozen taalveld gericht op grote(re) schoolbesturen in zowel het PO als het VO. Echter, ook deze nieuwe code geeft éénpitters voldoende ruimte om bestuur en toezicht op een verantwoorde wijze vorm te geven. VGS volgt de invoering van de nieuwe code op de voet en ondersteunt leden en klanten bij de implementatie. De komende periode zal er meer informatie over de nieuwe code goed bestuur (waaronder bestuurlijke accreditatie) worden gedeeld via de website.
Vragen over de nieuwe code goed bestuur? Mail Gerard: g.vanrijswijk@vgs.nl
